از جمله مهمترین آموزههای قرآن کریم، احترام به پدر و مادر است.
در فرهنگ روایات نیز احترام به پدر و مادر در زمرهی برترین اعمال عبادی و همچنین از جمله مهمترین فرایض عبادی به حساب آمده است.
در اهمیت این فریضه الهی همین بس که خداوند متعال بعد از سفارش به توحید و یگانه پرستی سفارش و تأکید به حفظ حرمت ایشان نموده است.
در چهار سوره از قرآن مجید، نیکى به والدین بلا فاصله بعد از مساله توحید قرار گرفته که این همردیف بودن دو مسأله بیانگر این است که اسلام تا چه حد براى پدر و مادر احترام قائل است.
💠 «واعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْسانا؛[النساء آیه/ ۳۶]
و خدا را بپرستید! و هیچ چیز را همتاى او قرار ندهید! و به پدر و مادر، نیکى کنید».
احترام به والدین تا به جایی است که حتی اگر ایشان یگانه پرست نیز نباشند حفظ حرمت آنها بر فرزندان واجب شمرده شده است. از این رو به هیچ عنوان نمیتوان در حق ایشان جفا نمود.
خداوند متعال در فرهنگ قرآن بعد از سفاش به شکرگزاری از خود، بندگان را به قدردانی از والدین امر مینماید:
💠 «أَنِ اشْکُرْلِی وَ لِوالِدَیْکَ؛[ لقمان/۱۴] [آرى، به او سفارش کردیم] که شکرگزارِ من و پدر و مادرت باش».
زیباترین تعبیری که خداوند متعال در خصوص احترام به پدر و مادر به کار برده است این عبارت است؛
💠 «فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً کَرِیمًا؛[اسراء/۲۳] به آنها [حتى] «اوف» مگو و به آنان پرخاش مکن و با آنها سخنى شایسته بگوى».
در تبین معنای این آیه روایتی از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است که قابل توجه و دقت است. حضرت می فرمایند:
«لَوْ عَلِمَ اللَّهُ شَیْئاً أَدْنَى مِنْ أُفٍّ لَنَهَى عَنْهُ وَ هُوَ مِنْ أَدْنَى الْعُقُوقِ وَ مِنَ الْعُقُوقِ أَنْ یَنْظُرَ الرَّجُلُ إِلَى وَالِدَیْهِ فَیُحِدَّ النَّظَرَ إِلَیْهِمَا؛ اگر خداوند چیزى را(در آزردن پدر و مادر) کمتر از أف میدانست از آن نهى میکرد، و آن کمترین مراتب آزردن است، و از جمله مصادیق آزار به پدر و مادر خیره و بد نگاه کردن به ایشان است».
نیکی به پدر و مادر نشانهی شناخت شایستهی خدا توسط بنده است. زیرا هیچ عبادتی زودتر از رعایت حرمت پدر و مادر مسلمان به خاطر خدا، انسان را به رضایت خدا نمیرساند.
این روزا متاسفانه احترام به والدین کمرنگ شده
در حالی که پدر و مادر نعمت بزرگیند
به ما سر زده و نظر دهید